Διαλογισμός: Η Επιστήμη της Αφύπνισης
Ο διαλογισμός είναι μια μεθοδική επιστήμη βασισμένη σε πραγματικές και αντιληπτές ενέργειες οι οποίες είναι φυσιολογικές για το ανθρώπινο ον.
Ο διαλογισμός είναι μια ψυχολογική τεχνολογία.
Αποτελεί μια επιστημονική μέθοδο για να τιθασεύσει και να αποκτήσει κάποιος πρόσβαση στις πιο ισχυρές περιοχές της ανθρώπινης ψυχής.
Ο διαλογισμός είναι ένα σύνολο εργαλείων που εξασφαλίζουν την είσοδο σε καταστάσεις της συνείδησης στις οποίες μπορεί οποιοσδήποτε και οπουδήποτε να εισέλθει, αν ξέρει τα βήματα. Τα βήματα δεν μπορούν να μεταβληθούν ή να παραλειφθούν. Δεν μπορούν να βελτιωθούν. Δεν μπορούν να αποφευκτούν.
Μέσα από το διαλογισμό μπορεί κανείς να αφυπνίσει τη συνείδηση ώστε να διακρίνει την αντικειμενική αλήθεια, χωρίς την παρέμβαση του νου.
Η αλαζονεία της μοντέρνας ανθρωπότητας αποκαλύπτεται στην παράλογη υπόθεση πως εμείς σε αυτήν την "εποχή της προόδου" μπορούμε να βελτιώσουμε τις τεχνικές διαλογισμού των προγόνων μας. Πιστεύουμε ότι μπορούμε να επινοήσουμε μηχανές ή χάπια τα οποία θα καταστήσουν άχρηστη τη γνώση η οποία δημιούργησε τους καταπληκτικούς πολιτισμούς του παρελθόντος. Αυτό αποτελεί μια απάτη, και οδηγεί μονάχα τους ανόητους σε μεγαλύτερη δυστυχία. Δεν μπορεί κανείς να εξαναγκάσει ένα δέντρο να αναπτυχθεί ταχύτερα. Εμείς προσπαθούμε, και αυτό δείχνει την αλαζονεία και την ανοησία μας. Προσπαθούμε να βελτιώσουμε τη φύση, και το αποτέλεσμα είναι αποτυχία. Το ίδιο συμβαίνει και με το διαλογισμό. Υπάρχουν κανόνες και υπάρχουν νόμοι, εάν καταλάβουμε τους κανόνες, μπορούμε να κατευθυνθούμε αμέσως στο στόχο μας. Εάν αγνοήσουμε τους κανόνες, δεν θα φτάσουμε πουθενά και θα καταλήξουμε αντιθέτως σε πλάνη ή θα μπερδευτούμε.
Πολλοί σήμερα χρησιμοποιούν χημικά ή μηχανικά μέσα προσπαθώντας να εξαναγκάσουν καταστάσεις της συνείδησης. Μπορεί να εισέλθουν σε μεταβλητές καταστάσεις της συνείδησης, αλλά αυτό δεν είναι διαλογισμός.
Ο διαλογισμός είναι η επιστήμη της ενεργοποίησης της κοιμισμένης συνείδησης η οποία κατοικεί στην ψυχή κάθε ανθρώπινου όντος. Το να ενεργοποιήσει κανείς αυτή τη συνείδηση ισοδυναμεί με το να ανοίξει την εσωτερική του αντίληψη, να δει αυτό που δε μπορεί να φανεί με την φυσική όραση. Η μέθοδος για να φτάσει κανείς σε αυτή την εμπειρία είναι η ίδια άσχετα με ποιας παράδοσης διαλογισμό μελετάει. Για να αναπτύξει κανείς την εσωτερική αντίληψη, πρέπει πρώτα να ελέγξει την αντίληψη του στο εδώ και το τώρα.
Μια σύντομη σύνοψη του Γνωστικού Διαλογισμού
Όπως είμαστε τώρα, ο νους μας είναι εκτός ελέγχου. Σκεφτόμαστε χωρίς περιορισμούς. Είμαστε ένα μεγάλο χάος από σκέψεις, συναισθήματα και σκέψεις. Αυτό είναι το αντίθετο του διαλογισμού.
Για να διαλογιστεί κανείς, πρέπει πρώτα αυτό το χάος μέσα του να ηρεμήσει. Αυτό επιτυγχάνεται μέσα από μια οικουμενική και αναπόφευκτη μέθοδο: κατευθυνόμενη προσοχή.
Όπως είμαστε τώρα, δεν κατευθύνουμε συνειδητά τη ροή των σκέψεων, των συναισθημάτων και των πράξεων μας, αντιθέτως, πάντα ζούμε αντιδρώντας στις σκέψεις, στα συναισθήματα και στις αισθήσεις.
Ο Βούδας Shakyamuni είπε, "Ο νους μας διαμορφώνει τη ζωή μας. Γινόμαστε αυτό που σκεπτόμαστε." Από αυτό μπορούμε να δούμε πως η ζωή όπως την βιώνουμε τώρα είναι ένα αποτέλεσμα του δικού μας νου, ή με άλλα λόγια, αυτό που σκεφτήκαμε, νιώσαμε και κάναμε δημιούργησε τη ζωή που βιώνουμε τώρα. Επομένως, εάν αλλάξουμε αυτό που σκεφτόμαστε, νιώθουμε και κάνουμε τώρα, μπορούμε να δημιουργήσουμε καλύτερες περιστάσεις για το μέλλον μας.
Εμείς φτιάξαμε τις περιστάσεις της ζωής μας, και φτιάξαμε αυτή τη κοινωνία. Η κοινωνία μας, η οποία χαρακτηρίζεται από κοινωνικό χάος και εκτεταμένη δυστυχία και πλάνη, είναι μια αντανάκλαση του συλλογικού νου της ανθρωπότητας.
Οι άνθρωποι υποφέρουν από άλλους ανθρώπους.
Οι άνθρωποι υποφέρουν από το δικό τους νου.
Φτιάξαμε τη ζωή μας και ακόμα αγνοούμε την αλήθεια. Αντί να αναγνωρίσουμε την αληθινή φύση του πως βιώνουμε τη ζωή, συνεχίζουμε να κυνηγάμε άπιαστους στόχους και συγκεκριμένους τύπους αισθημάτων. "Εάν κερδίσω το λαχείο, εάν αγοράσω ένα νησί, εάν είχα ένα τζετ, ή μια βάρκα, εάν ήμουν πιο όμορφος ή είχα ένα άλλο πτυχίο, τότε θα ήμουν ευτυχισμένος." Αυτή η βάση για ευτυχία είναι τελείως λάθος, εν τούτοις ολόκληρη η κοινωνίας μας περιστρέφεται γύρω από αυτό τον τρόπο αντίληψης της ζωής.
Αυτό ο τρόπος αντίληψης της ζωής κατευθύνεται από την επιθυμία για απολαυστικές εντυπώσεις και την αποφυγή των δυσάρεστων εντυπώσεων.
Ζούμε πιστεύοντας πως μπορούμε να εκπληρώσουμε όλες τις επιθυμίες μας για εντυπώσεις.
Υπάρχουμε πιστεύοντας πως μπορούμε να αποφύγουμε όλες τις δυσάρεστες εντυπώσεις.
Έτσι, ζούμε σε μια πλάνη, γιατί τα γεγονότα αποδεικνύουν πως κανένας από αυτούς τους στόχους δε μπορεί να επιτευχθεί. Εν συντομία, ζούμε υπνωτισμένοι από τη φαντασία.
Αντιλαμβανόμαστε τη ζωή μέσα από φαντασίες, έτσι δεν αντιλαμβανόμαστε πραγματικά τη ζωή. Την αντιλαμβανόμαστε όπως θα θέλαμε να είναι, όχι όπως είναι. Έτσι δεν την βλέπουμε όπως είναι, και υποφέρουμε διότι η ζωή πότε δεν μας δίνει αυτό που περιμένουμε.
Αντιλαμβανόμαστε τους εαυτούς μας μέσα από τη φαντασία, έτσι δεν αντιλαμβανόμαστε πραγματικά τους εαυτούς μας.
Θέλουμε να βλέπουμε τους εαυτούς μας όπως μας αρέσει να φαίνονται. Δεν τους βλέπουμε όπως πραγματικά είναι.
Έτσι, ζούμε εν αγνοία του ποιοι είμαστε πραγματικά, και υποφέρουμε γιατί δεν είμαστε αυτό που θέλουμε να είμαστε.
Για να μάθεις κανείς πως να διαλογίζεται ξεκινάει από αυτό το σημείο. Κανείς δεν μπορεί ποτέ να μάθει να διαλογίζεται χωρίς να έχει αρχίσει να σπάει αυτές τις περιστάσεις και έχει τη θέληση να δει τον εαυτό του με αληθινή ειλικρίνεια.
Ο αληθινός διαλογισμός μπορεί να ξεκινήσει μόνο όταν έχουμε το κουράγιο και την θέληση να αφήσουμε τις φαντασίες για τον εαυτό μας και τη ζωή. Ο αληθινός διαλογισμός μας φέρνει κατευθείαν στο να δούμε την αντικειμενική αλήθεια για τον εαυτό μας και τη ζωή μας. Έτσι εάν είμαστε προσαρτημένοι στις φαντασίες μας, δεν θα αφήσουμε τον εαυτό μας να δει την αλήθεια, έτσι ποτέ δεν θα μπορέσουμε να διαλογιστούμε σωστά.
Διαλογισμός είναι να μαθαίνει κανείς πως να υπερβαίνει το νου, ώστε να αποκτήσει πρόσβαση σε αυτό που λέγεται συνείδηση. Η συνείδηση είναι το φως στη ρίζα όλου του φωτός. Είναι πέρα από το νου, πέρα από το συναίσθημα, και πέρα από το "Εγώ", "ο εαυτός μου".
Υπάρχουν πολλοί όροι που περιγράφουν τη δραστηριότητα της συνείδησης. Κάποια άτομα την αποκαλούν προσοχή, κάποια παρουσία, άλλα προσεκτικότητα, ή επαγρύπνηση. Όταν σκεφτόμαστε αυτούς τους όρους, μερικές φορές τους νομίζουμε ως "παθητικές" καταστάσεις. Σκεφτόμαστε την "παρουσία" και κάποιοι άνθρωποι έχουν το συνειρμό πως είναι πολύ παθητική, όπως ένας μοναχός που απλώς κάθεται και είναι προσεκτικός. Από μια άποψη υπάρχει κάποια αλήθεια σε αυτό. Αλλά κάποιος που αποκτάει αυτή τη κατανόηση θα έχει εμπόδια, προβλήματα. Έτσι, εάν κανείς καταλάβει τη συνείδηση ως Επαγρύπνηση, θα είναι πιο κοντά στο να καταλάβει την αληθινή της φύση: είναι πολύ δραστήρια, και όποιος αναπτύσσει αυτή τη γνώση της συνείδησης θα κινηθεί γρήγορα στο να καταλάβει αυτές τις σπουδές. (Πρέπει ακόμα να γίνει κατανοητό πως το αρχικό νόημα των παραπάνω όρων αναφέρεται σε συγκεκριμένες όψεις της συνείδησης αυτούσιας, είναι τεχνικοί όροι, και δεν πρέπει να χρησιμοποιούνται εναλλακτικά.)
Η συνείδηση είναι η βάση της αντίληψης.
Είναι ένα δικό μας μέρος το οποίο αντιλαμβάνεται με απόλυτη καθαρότητα, χωρίς συναισθήματα, χωρίς σκέψεις και χωρίς αισθήσεις.
Είναι το μέρος αυτό σε κάθε άτομο που βρίσκεται πριν από τη σκέψη, πριν από το συναίσθημα, και πριν από τις αισθήσεις.
Είναι απλή αντίληψη σε μια καθαρή, αμετάβλητη κατάσταση.
Αυτή είναι η βασική αρχή πάνω στην οποία κάθε γνήσια πρακτική διαλογισμού στην ιστορία της ανθρωπότητας βασίζεται. Οι όροι μπορεί να διαφέρουν, και οι τρόποι περιγραφής τους να ποικίλλει, αλλά οι θεμελιώδεις αρχές είναι οικουμενικές και ακλόνητες. Έτσι πρέπει οπωσδήποτε να γνωρίζουμε τι είναι η συνείδηση και πως να την χρησιμοποιούμε.
Για να διαλογιστεί κανείς, για να βρεθεί κανείς σε οποιοδήποτε πνευματικό μονοπάτι, όπως και να καλείται αυτό, πρέπει να καταλάβει τι είναι η συνείδηση, επειδή αυτό είναι που προσπαθούμε να αφυπνίσουμε.
Η συνείδηση αυτή κάθε αυτή είναι μια ενέργεια, η οποία χρειάζεται να δραστηριοποιηθεί. Και πρέπει να διαχωριστεί από το νου ώστε να ενεργοποιηθεί με έναν θετικό τρόπο.
Κάθε ανθρώπινο ον έχει μέσα του τον σπόρο της ψυχής, αυτή η μικροσκοπική σπίθα από την οποία μπορεί να φυτρώσει η απέραντη ομορφιά του Φωτισμένου Νου. Στην παράδοση του Ζεν καλούνε αυτό το σπόρο ή αυτή τη σπίθα το Μπουδάτα, στον Θιβετιανό Βουδισμό το καλούνε Tathagatagarbha. Στη γνώση έχουμε μια απλή λέξη, απλώς καλείται Ουσία. Είναι μια μικρή σπίθα φωτός, αλλά λάμπει μονάχα όταν ξέρουμε πως να τη χρησιμοποιήσουμε. Εάν την αγνοούμε, τότε κοιμάται.
Η συνείδηση, η Ουσία, είναι η βάσης της αντίληψης. Είναι το δικό μας παράθυρο σε όλα τα φαινόμενα και είναι απεριόριστο, χωρίς επιθυμία για αισθήσεις. Αυτό κάθε αυτό είναι αγνή ευτυχία, καθαρή χαρά, άψογη συμπόνια. Εν τούτοις, λόγω των περασμένων μας λαθών είμαστε τώρα κυρίως παγιδευμένοι μέσα στον γεμάτο από επιθυμίες νου, έτσι είμαστε σε σύγκρουση, πιασμένοι ανάμεσα στην παρότρυνση της Ουσίας να γνωρίσει το Θεό και να είναι ελεύθερη από τον υλισμό, και στην ορμή του νου, των επιθυμιών του για αισθήσεις, για δόξα, για πλούτο, κτλ. "Να είσαι ή να μην είσαι, αυτό είναι η ερώτηση..."
Εάν αντιλαμβανόμαστε τη ζωή μέσα από την ελεύθερη συνείδηση, μέσα από την Ουσία, τότε είμαστε εντελώς παρόντες και με δραστήριο τρόπο παρακολουθούμε όλα τα φαινόμενα.
Εάν αντιλαμβανόμαστε τη ζωή μέσα από το νου, τότε είμαστε σε σύγχυση και παθητικά παρατηρούμε όλα τα φαινόμενα, γιατί είμαστε περισσότεροι απασχολημένοι με την εκπλήρωση των επιθυμιών μας για αισθήσεις, είτε είναι αυτές νοητές, συναισθηματικές ή φυσικές.
Όσο περισσότερο η συνείδηση δραστηριοποιείται θετικά, τόσο περισσότερη ηρεμία έχουμε. Αυτή η ηρεμία, η ηρεμία που εμφανίζεται με φυσικό τρόπο όταν ο νους σταθεροποιείται, είναι η βάση για όλες τις αληθινές πρακτικές διαλογισμού. Καλείται με τον όρο Shamata, Ήρεμη Διαμονή, ή Pratyahara. Μπορεί να αναπτυχθεί μόνο μέσα από ισχυρό έλεγχο στον τρόπο που προσέχουμε.
Αυτή είναι η ανάπτυξη της συγκέντρωσης σε ένα πράγμα. Με αυτό το τρόπο εγκαθίσταται μια ισχυρή βάση για να εισέλθει κανείς στο διαλογισμό, αλλά αυτό κάθε αυτό δεν είναι διαλογισμός, αληθινός διαλογισμός έρχεται μόνο μετά από την εγκατάσταση της συγκέντρωσης, ή με άλλα λόγια, ενός σταθερού νου.
Μονάχα μέσα από αυτή την σταθερή ηρεμία εσωτερική ηρεμία μπορεί κανείς σταδιακά να εισέλθει σε αληθινή κατανόηση της πραγματικότητας. Με την Ήρεμη Διαμονή αναπτύσσουμε το Vipasanna (διόραση), ή με άλλα λόγια, συνειδητή φαντασία. Η φαντασία είναι μια πολικότητα: μπορεί να είναι θετική ή αρνητική. Μπορεί να είναι η διεισδυτική δύναμη της συνείδησης ή η υπνωτική δύναμη του νου.
Με έναν σταθερό νου και ακριβή συγκέντρωση, ο μαθητής μαθαίνει πως να κατευθύνει συνειδητά τη φαντασία: αυτή είναι η πύλη για αληθινή κατανόηση, για να βιώσει κανείς την Πραγματικότητα. Η ισχυρή συγκέντρωση σε συνδυασμό με τη ζωντανή φαντασία οδηγούν κατευθείαν στο Σαμαντί: η εκστατική εμπειρία της ελεύθερης συνείδησης. Όπως είναι γνωστό στο Θιβέτ, το Σαμαντί αποτελείται από δύο παράγοντες: shamata (σταθερός νους) και vipasanna (συνειδητή φαντασία).
Το Σαμαντί είναι η ικανότητα της διαφυγής από όλο το μηχανισμό του νου και της απόλαυσης της ευτυχίας της ελεύθερης συνείδησης. Για αυτό το Σαμαντί ορίζεται ως "Έκσταση", η κοινή μετάφραση της λέξης. Δεν είναι έκσταση με την έννοια αισθημάτων ή απόλαυσης, όπως το να έχει κανείς ένα τεράστιο οργασμό, πράγμα που νομίζουν πως είναι τα περισσότερα άτομα. Αναμφίβολα δεν έχει σχέση με τίποτα τέτοιο. Δυστυχώς, επειδή είμαστε τόσο ταυτισμένοι με τον αισθητήριο νου, ερχόμαστε στο διαλογισμό πιστεύοντας πως θα μπορέσουμε να αποκτήσουμε πρόσβαση σε ακόμα μεγαλύτερες απολαυστικές αισθήσεις, και είναι γεγονός πως πολλοί εκπαιδευτές διαλογισμού χρησιμοποιούν αυτό το ψέμα για να προσελκύσουν μαθητές. Πολλοί εκπαιδευτές ακόμη πιστεύουν αυτό πως είναι αλήθεια, και σπαταλούν τις ζωές τους ψάχνοντας απεγνωσμένα για μεγαλύτερες εμπειρίες αυτού που καλούν Σαμαντί, αλλά που είναι τελικά διάφορες εμπειρίες αισθήσεων. Γίνονται εξαρτημένοι από τις εμπειρίες που μπορεί κανείς να έχει στο διαλογισμό, αλλά που δεν είναι το Σαμαντί και δεν έχουν να κάνουν τίποτα με την απελευθέρωση από τη δυστυχία.
Το Σαμαντί είναι η εμπειρία της απλή χαράς της συνείδησης, η οποία μπορεί να είναι πολύ δυνατή, υπερβολική και να σε απορροφήσει τελείως, αλλά δε σημαίνει αίσθηση με την έννοια της φυσικής αίσθησης. Βιώνουμε όλων των ειδών φυσικές αισθήσεις στο διαλογισμό, αλλά δεν είναι Σαμαντί.
Το Σαμαντί έχει πολλά επίπεδα και μορφές. Αλλά για να φτάσει κανείς οποιοδήποτε από αυτά, από το πιο λεπτό μέχρι και το πιο ισχυρό, πρέπει να διαχωριστεί τελείως από οποιαδήποτε επιθυμία για αίσθηση.
Είναι εδώ, ελεύθερη από την οδυνηρή φυλακή του νου, που η ελεύθερη συνείδηση μπορεί να κατανόηση τον εαυτό της, μπορούμε να γυρίσουμε και να αντικρίσουμε τον δικό μας νου και να τον εξετάσουμε, βλέποντας την αδρή αντικειμενική πραγματικότητα του κόσμου των ψευδαισθήσεων που κανονικά ζούμε. Για οποιονδήποτε στο κόσμο είναι δυνατό να φθάσει σε αυτή την εμπειρία, αλλά μόνο εάν ακολουθήσει τα βήματα με ακρίβεια. Τα βήματα για να φθάσει κανείς σε αυτή την εμπειρία καλούνται με πολλά ονόματα σε πολλές παραδώσεις, και εκφράζονται σε μια συνθετική μορφή στα βιβλία του Σαμαέλ Αούν Βεόρ (Samael Aun Weor).
Συνεπώς, ο διαλογισμός είναι μια πλούσια πηγή βαθιάς εσωτερικής ανάπτυξης, της οποίας τα αληθινά φρούτα και οφέλη μπορούν μονάχα να πραγματοποιηθούν από κάποιον ο οποίος είναι πειθαρχημένος, ειλικρινής, γεμάτος με κουράγιο και μεγάλο ενθουσιασμό για να εργαστεί με τον εαυτό του. Αυτή η γνώση μπορεί να επιτευχθεί μόνο με την διαφυγή από τους περιορισμούς του υποκειμενικού νου.
Οι μέθοδοι για να επιτύχει κανείς την αληθινή εκπλήρωση του διαλογισμού δίνονται στα κείμενα του Σαμαέλ Αούν Βεόρ.
Για περισσότερα, υπάρχει η παρακάτω on line σειρά μαθημάτων, στην αγγλική γλώσσα.
Gnostic Meditation
Πρέπει να επιτηρούν το νου τους σε πλήρη αυτό-κυριαρχία.
Χωρίς αυτή την επιτήρηση πάνω στο νου,
Καμιά πειθαρχία δεν μπορεί να συντηρηθεί.
Για να κρατήσεις την επιτήρηση ξανά και ξανά
Πάνω στην κατάσταση και στις δράσεις του νου και του σώματος σου -
Αυτό από μόνο του και μόνο αυτό ορίζει
Την αίσθηση της νοητικής επαγρύπνησης.
- Shantideva, από το The Bodhisattva’s Way of Life 5:1, 108
πηγή: www.gnosticteachings.org